3 Litre Tıbbi Atık Kutusu
26,72 TL
26,72 TL den başlayan taksitlerle!
Kategori
Marka
Stok Kodu
TK1003
Fiyat
0,69 USD + KDV
Seçenekler
ATIK KOVASI ADET
x1 | Ø 21 | 0 | 10,9 cm | 0 |
x100 | 57 | 45 | 49 cm | 0 |
3 Litre Tıbbi Atık Kutusu
3 litre yuvarlak enfekte atık kutusu
3 parçadan oluşmaktadır. (Kutu, Kapak ve Kilitlenebilir Üst Kapak)
Ürün kesilmeye ve delinmeye mukavemetli hammaddeden üretilmiştir.
Tek kullanımlıktır
Bu ürüne ilk yorumu siz yapın!
TIBBİ ATIKLARIN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ
TASLAĞI HAKKINDA TÜRK TABİPLERİ BİRLİĞİ
GÖRÜŞLERİ*
Özet: Bu yazıda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı web sayfasında paylaşılan ve Türk Tabipleri Birliği’nden yazılı olarak görüş talep edilen "Tıbbi
Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Taslağı” ve bu taslak hakkındaki Türk Tabipleri Birliği görüşleri sunulmaktadır.
Anahtar sözcükler: tıbbi atık, TTB, sağlık hizmetleri
Opinion of Turkish Medical Association on Draft Regulation Concerning
The Management of Medical Wastes
Abstract: This paper presents the opinion of the Turkish Medical Association (TMA) on "Draft Regulation Concerning the Management of Medical
Wastes” as asked by the Ministry of Environment and Urban Aff airs which shared the draft in its website.
Key words: medical wastes, TMA, health services
1. Taslağın "Genel İlkeler” başlıklı 5.maddesinin (d)
bendinde yer alan "ayırım yapmaksızın sorumludurlar” ifadesi akla çeşitli soru işaretleri getirmektedir. Oluşan zarar dolayısıyla süreçte yer alanların
"kusurlu kişi ya da kurum/kuruluş”a bakılmaksızın
ayırımsız sorumlu tutulmaları ve ayrıca "kusur şartı
olmaksızın” sorumlu tutulmaları hukuka aykırı bir
yaklaşım olacaktır. Öte yandan böyle bir durumda,
sağlık kurum ve kuruluşlarını düzenleme ve denetleme görevi bulunan Bakanlığın da sorumlu olduğunun açıkça ifade edilmesi gerektiği düşüncesindeyiz.
2. Taslağın "Genel İlkeler” başlıklı 5.maddesinin (f)
bendine ilişkin olarak; atık toplanması belirli bir
maliyet getirirken taşıma ve bertarafın harcama düzeyinde tıbbi atık üreticilerine yüklenmesi, tıbbi atığın üretim süreci düşünüldüğünde sağlık hizmeti
üretimine ek yük getirmektedir. Bilindiği gibi sağlık
hizmeti toplumsal bir hizmettir. Bu toplumsal yönü
olan hizmet üretimi sırasında ortaya çıkan tıbbi atıklar da bu yönüyle toplumsal bir yarar sağlayan hizmet sürecinde oluşmaktadır. Bu açıdan tıbbi atıklar
sadece tıbbi atık üreticilerinin "işlemleri” sırasında
oluşan "atıklar” olarak görülmemelidir. Amaçları arasında sosyal ve toplumsal iyilik halini sağlamak olan
bir hizmet sürecinde oluşan bu atıklar diğer atıklar
gibi değerlendirilmemelidir. Toplumsal yanı olan bu
hizmet sürecinde oluşan atıkların taşınma ve bertarafı da kamusal kaynaklardan sağlanmalıdır.
3. Taslağın "Genel İlkeler” başlıklı 5.maddesinin (g)
bendine ilişkin olarak: Getirilen düzenleme "Tıbbi
atıkların toplanması, taşınması ve bertarafında uygulanacak ücretin mahalli çevre kurulu tarafından
belirlenmesi”ni öngörmektedir. Bilindiği gibi 2013
yılında çıkarılan Yönetmeliğe göre Mahalli Çevre
Kurulları resmi kurum temsilcilerinden oluşmakta,
"kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları”
"Başkanca gerekli görülmesi halinde oy hakkı olmaksızın” toplantıya davet edilmektedir. Başta bu
ücretlerin belirlenmesi olmak üzere tıbbi atık yönetiminin tüm aşamalarında sağlık hizmeti üreten
kişi ve kurum temsilcilerinin ve kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının görüşleri alınmalı ve
ilgili konularda karar süreçlerine katılımları sağlanmalıdır. Bu açıdan mevcut haliyle Tabip Odalarının
ve diğer sağlık meslek örgütlerine yönelik herhangi bir katılım mekanizmasının kurulmaması büyük
eksikliktir. Bu fıkranın " Tıbbi atıkların toplanması,
taşınması ve bertarafında uygulanacak ücretin
mahalli çevre kurulu ve yerel Tabip Odaları tarafından belirlenmesi esastır” şeklinde düzenlenmesini
öneriyoruz.
DOSYA/BELGE
TOPLUM VEHEKćM Eylül - Ekim 2015 Cilt: 30 SayÆ: 5
389
*"Belge” başlığında yayımlanan bu yazı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 05.06.2014 tarihli yazısıyla Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Taslağı hakkında
Türk Tabipleri Birliği’nin görüşünün istenmesi üzerine, TTB’nin Bakanlığa 04.07.2014 tarihli üst yazı ile ilettiği dokümanı ve adı geçen taslağı içermektedir.
Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Taslağı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı web sayfasında yayımlanan haliyle sunulmaktadır ve yazım hataları ile bazı
maddi hatalar taslağın orijinalinden kaynaklanmaktadır.
TOPLUM VEHEKćM Eylül - Ekim 2015 Cilt: 30 SayÆ: 5
4. Taslağın 5.maddesinin (i) bendine (Patolojik
atıklar yakma yöntemiyle bertaraf edilir. Yalnızca
kol, bacak gibi tanınabilir nitelikte olan ve enfeksiyon riski taşımayan patolojik atıklara defin işlemi
uygulanabilir) ilişkin olarak: Patolojik atıkların yakılmasının bir genel ilke haline getirilmesi uygun
görünmemektedir. Bu madde gözden geçirilmeli,
zorunluluk kaldırılmalı ya da ifadenin "edilebilir”
biçime dönüştürülmesi sağlanmalıdır. Türkiye’de
atıkların yakılması ile ilgili yeterli altyapı bulunmamaktadır. Bu durum sağlık kurum ve kuruluşlarına
ciddi sıkıntılar getirecektir. Kaldı ki yakma sürecinin
bütünüyle bir bertaraf süreci olmadığı da göz önüne alınmalıdır. Yakma ile oluşan çeşitli atıkların da
arıtımı ya da bertarafı gerektiği düşünüldüğünde
yakma sürecinin de farklı ihtiyaçlar ve maliyetler
doğuracağı açıktır. Patolojik atıkların uygun metotlarla gömülmesi ile bertarafı yoluna gidilmesi
önceliklendirilmelidir.
5. Taslakta "Genel İlkeler” bölümünde tıbbi atığın
oluşumunun azaltılması bir ilke olarak konulmamıştır. Bu durum da daha baştan atık azaltmanın
hedefl enmediğini ortaya koymaktadır.
6. Tıbbi atık işleme tesislerine çevre izin ve lisans
verme yetkisinin; Sağlık ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından kurulacak bir kurul tarafından
verilmesinin daha doğru olacağı düşünülmektedir.
7. Taslağın 10.maddesinin 1.fıkrasına ilişkin olarak:
Fıkrada belirtilen "toplama ekipmanı, atığın niteliğine uygun” ifadesi çok genel bir tanımlamadır.
"Uygunluk” kriterleri ayrıntılandırılmalıdır. Bir yandan tıbbi atık torbalarının kalınlığına kadar tarif
edilirken burada muğlak ve genel bir ifade kullanılması yetersiz kalmaktadır.
8. Taslağın 10. Maddesinin 5.fıkrası ile ilişkili olarak:
"Uygun emici maddeler” ifadesi çok genel bir ifadedir. Bu ifade ile hangi maddelerin kastedildiği ya da
bu uygun maddelerin hangi kurum kuruluş tarafından belirleneceği belirtilmelidir. Bakanlık bu konuda teknik çalışma yürütmeli ve "yoğunlaştırmada
kullanılacak maddeler bu Yönetmeliğin yürürlüğe
girdiği tarihten itibaren 6 ay içinde Bakanlık tarafından belirlenir” ifadesi eklenmelidir.
9. Taslak yönetmeliğin 12. Maddesi (3).fıkrasının;
"Aylık 10 kilograma kadar tıbbi atık üreten sağlık
kuruluşlarında tıbbi atıklar biriktirildiği kapaklı konteyner/kap/kovanın içerisinde 48 saatten
fazla olmamak üzere bekletilebilir. Bu atıkların ilgili belediyenin tıbbi atık toplama ve taşıma aracı
tarafından alınması sağlanır veya en yakında bulunan tıbbi atık geçici deposu veya konteynerine
atık üreticisi tarafından kapaklı konteyner/kap/
kova ile götürülür. Atıklar, tıbbi atık toplama aracı
gelmeden önce kesinlikle dışarıya bırakılmaz, diğer atıklar ile karıştırılmaz ve belediye atıklarının
toplandığı konteynerlere konulmaz. Bu sağlık kuruluşları, atıklarının geçici depolanması konusunda en yakında bulunan tıbbi atık geçici atık deposu veya konteynerin ait olduğu sağlık kuruluşu ile
anlaşma yapmak ve bu anlaşmayı belediyeye bildirmekle yükümlüdür.” şeklinde değiştirilmesinin
yararlı olacağı düşünülmektedir.
10. Taslak yönetmeliğin 21. Maddesi (1). fıkrasında; "Tıbbi atıklar yakılarak bertaraf edilebilir. Tıbbi
atıkların yakılarak bertaraf edilmesinde, 6/10/2010
tarihli ve 27721 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atıkların Yakılmasına İlişkin Yönetmeliğin ilgili
maddelerinde belirtilen esaslara uyulur.” denilmiş
ve (2). Fıkrasında yakma işleminde dikkat edilecek
hususlar tanımlanmış ise de;" (2) Yakma işlemine
tabi tutulacak tıbbi atıklar içinde; başta kırılmış
termometreler, kullanılmış piller/bataryalar gibi
yüksek düzeyde cıva ve kadmiyum içeren atıklar
olmak üzere, gümüş tuzları içeren radyolojik atıklar, ağır metaller içeren ampuller ve basınçlı kaplar
bulunmaz. Yakma işlemine tabi tutulacak tıbbi atıklar içinde büyük miktarlarda genotoksik atık mevcutsa, sıcaklığın en az 1100 ºC olması zorunludur.”
şeklindeki (2). fıkrasına, "yakıldığında çevre kirliliği
ve toksisiteye yol açmaması için yönetmeliklere
uygun Baca Filtreleme Sistemi kurulu olmalı ve düzenli kontrolleri yapılıyor olmalıdır” cümlesinin eklenmesinin uygun olacağı düşünülmüştür.
Tıbbi Atıların Kontrolü Yönetmeliği Taslağı
Birinci Bölüm
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
Madde 1-(1) Bu Yönetmeliğin amacı, tıbbi atıkların
üretiminden bertarafına kadar;
a) Çevreye ve insan sağlığına zarar verecek şekilde
doğrudan veya dolaylı bir biçimde alıcı ortama verilmesinin önlenmesine,
b) Çevreye ve insan sağlığına zarar vermeden kaynağında ayrı olarak toplanması, sağlık kuruluşu
içinde taşınması, geçici depolanması, taşınması
ve bertaraf edilmesine, yönelik prensip, politika
ve programlar ile hukuki, idari ve teknik esasların
belirlenerek uygulanmasına ilişkin usul ve esasları
düzenlemektir.
390 TIBBİ ATIKLARIN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ TASLAĞI HAKKINDA TTB GÖRÜŞLERİ
Kapsam
Madde 2-(1) Bu Yönetmelik, sağlık kuruluşlarının
faaliyetleri sonucu oluşan tıbbi atıklar ile bu atıkların üretildikleri yerlerde ayrı toplanması, sağlık
kuruluşu içinde taşınması, geçici depolanması, taşınması ve bertaraf edilmesine ilişkin esasları kapsamaktadır.
Dayanak
Madde 3-(1)Bu Yönetmelik; 9/8/1983 tarihli ve
2872 sayılı Çevre Kanununun 8 inci, 11 inci ve 12
nci maddeleri, 29/6/2011 tarihli ve 644 sayılı Çevre
ve Şehircilik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci, 8 inci
ve 33 üncü maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4- (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Ambalaj Atığı: 24.08.2011 tarihli ve 28035 sayılı
Resmi Gazete’de yayımlanan Ambalaj Atıklarının
Kontrolü Yönetmeliği’nde tanımlanan atıkları,
b) Bakanlık: Çevre ve Şehircilik Bakanlığını,
c) Belediye Atığı: 05.07.2008 tarihli ve 26927 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Atık Yönetimi
Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin Ek-IV’ünün
20 nci bölümünde tanımlanan ve yönetiminden
belediyenin sorumlu olduğu, evlerden kaynaklanan
ya da içerik veya yapısal olarak benzer olan ticari,
endüstriyel ve kurumsal atıkları,
ç) Biyolojik İndikatör: Sterilizasyon etkinliğinin
araştırılmasında, kağıt şerit veya benzeri bir taşıyıcı
mekanizmaya inoküle edilmiş standart/bilinen bir
mikroorganizmayı,
d) Çevre Lisansı: 29/4/2009 tarihli ve 27214 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Çevre Kanununca
Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelikte düzenlenen lisansı,
e) Enfeksiyon Yapıcı Atık: Enfeksiyon yapıcı etkenleri taşıdığı bilinen veya taşıması muhtemel başta
kan ve kan ürünleri olmak üzere her türlü vücut
sıvıları,insan dokuları, organları, anatomik parçalar,
otopsi materyali, plasenta, fetus ve diğer patolojik materyali; bu tür materyal ile bulaşmış eldiven,
örtü, çarşaf, bandaj, fl aster, tamponlar, eküvyon ve
benzeri atıkları; hemodiyaliz ünitesi ve karantina
altındaki hastaların vücut çıkartılarını; bakteri ve virüs tutucu hava filtrelerini; enfeksiyon yapıcı ajanların laboratuvar kültürlerini ve kültür stoklarını;
enfekte hayvanlara ve çıkartılarına temas etmiş her
türlü malzemeyi, veterinerlik hizmetlerinden kaynaklanan atıkları,
f) Farmasötik Atık: Kullanma süresi dolmuş veya
artık kullanılmayan, ambalajı bozulmuş, dökülmüş
ve kontamine olmuş ilaçlar, aşılar, serumlar ve diğer farmasötik ürünler ile bunların artıklarını ihtiva
eden kullanılmış eldivenler, hortumlar, şişeler ve
kutuları,
ğ) Geçici Depolama: Atıkların, atık üreticisi tarafından işleme tesislerine ulaştırılmadan önce üretildikleri yerde güvenli bir şekilde bekletilmesini,
h) Geçici Tıbbi Atık Konteyneri: Paslanmaz metal,
plastik veya benzeri malzemeden yapılmış, tekerlekli, kapaklı, kapakları kilitlenir, en az 0.8 m3 hacminde geçici depolama birimini,
ı) Genotoksik Atık: Hücre DNA’sı üzerinde mutasyon
yapıcı, kanserojen veya insan veya hayvanda düşüğe neden olabilen türden farmasötik ve kimyasal
maddeleri, kanser tedavisinde kullanılan sitotoksik
(antineoplastik) ürünleri ve radyoaktif materyali
ihtiva eden atıklar ile bu tür ajanlarla tedavi gören
hastaların idrar ve dışkı gibi vücut çıkartılarını,
i) Kanun: 2872 sayılı Çevre Kanununu,
j) Kesici-Delici Atık: Şırınga, enjektör ve diğer tüm
deri altı girişim iğneleri, lanset, bisturi, bıçak, serum
seti iğnesi, cerrahi sütur iğneleri, biyopsi iğneleri,
intraket, kırık cam, ampul, lam-lamel, kırılmış cam
tüp ve petri kapları gibi batma, delme, sıyrık ve yaralanmalara neden olabilecek atıkları,
k) Kesici-Delici Atık Kabı: Kesici ve delici atıkların
toplanması ve biriktirilmesi amacıyla kullanılan,
teknik özellikleri bu Yönetmeliğin10 uncu maddesinde belirtilen biriktirme kabını,
l) Kimyasal İndikatör: Sterilizasyon etkinliğinin araştırılmasında kağıt bant veya benzeri bir taşıyıcıya
emdirilmiş, yüksek ısı ile renk değiştiren kimyasal
maddeyi,
m) Kontaminasyon: Bir enfeksiyon yapıcı etkenin
herhangi bir eşyaya, yüzeye veya kişiye bulaşmasını,
n) Patolojik Atık: Cerrahi girişim, otopsi veya anatomi çalışması sonucu ortaya çıkan dokuları, organları, vücut parçalarını,
o) Sağlık Kuruluşu: Bu Yönetmeliğin ek-1’nde yer
alan ve faaliyetleri sonucu atık üreten kişi, kurum
ve kuruluşları,
ö) Sterilizasyon: Bakteri sporları dahil her türlü
mikrobiyal yaşamın fiziksel, kimyasal, mekanik
TIBBİ ATIKLARIN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ TASLAĞI HAKKINDA TTB GÖRÜŞLERİ 391
TOPLUM VEHEKćM Eylül-Ekim 2015Cilt: 30
SayÆ:5
TOPLUM VEHEKćM Eylül - Ekim 2015 Cilt: 30 SayÆ: 5
metotlar veya radyasyon yoluyla tamamen yok
edilmesini veya bu mikroorganizmaların seviyesinin %99,9999 oranında azaltılmasını,
p) Tehlikeli Atık: Atık Yönetimi Yönetmeliği’nde
tanımlanan atıkları,
r) Tıbbi Atık: Enfeksiyon yapıcı atıkları, patolojik
atıkları ve kesici-delici atıkları,
s) Tıbbi Atık İşleme Tesisi: Tıbbi atık bertaraf, sterilizasyon ve ara depolama tesislerini,
ş) Tıbbi Atık Kabı, Kovası veya Konteyneri: Tıbbi atık
torbalarının veya kesici-delici atık kaplarının toplanması, taşınması için kullanılan teknik özellikleri
bu Yönetmeliğin 10. maddesinde belirtilen kapları,
kovaları ya da koyteynerleri,
t) Tıbbi Atık Torbası: Tıbbi atıkların toplanması ve
biriktirilmesi amacıyla kullanılan, teknik özellikleri bu Yönetmeliğin10 uncu maddesinde belirtilen
torbaları,
u) Tıbbi Atık Sorumlusu: Sağlık kuruluşlarının başhekimlerini, başhekimin bulunmadığı yerlerde mesul müdürünü,
ü) Uluslararası Biyotehlike Amblemi: Tıbbi atık torbaları veya kapları ile kesici-delici atık kapları, bunların taşınmasında kullanılan konteyner ve araçlar
ile geçici depolama birimlerinin üzerlerinde bulundurulması gereken ve bir örneğibu Yönetmeliğin
EK-2’sinde verilen amblemi, ifade eder.
İkinci Bölüm
Genel İlkeler, Görev, Yetki ve Yükümlülükler
Genel ilkeler
Madde 5-(1) Tıbbi atıkların yönetimine ilişkin ilkeler şunlardır;
a) Tıbbi atıkların çevre ve insan sağlığına zarar verecek şekilde doğrudan veya dolaylı olarak alıcı ortama verilmesi yasaktır.
c) Tıbbi atıkların, tehlikeli,tehlikesiz, belediyeveyaambalaj atıkları ile karıştırılmaması esastır.
ç) Tıbbi atıkların kaynağında diğer atıklardan ayrı
olarak toplanması, geçici depolanması, taşınması
ve bertarafı esastır.
d) Tıbbi atıkların yarattığı çevresel kirlenme ve
bozulmadan doğan zararlardan dolayı tıbbi atık
üreticileri, taşıyıcıları ve bertarafçıları kusur şartı olmaksızın sorumludurlar.
e) Tıbbi atıkların yönetiminden sorumlu kişi, kurum/kuruluşlar, bu atıkların çevre ve insan sağlığına olabilecek zararlı etkilerinin azaltılması için gerekli tedbirleri almakla yükümlüdürler.
f) Tıbbi atık üreticileri atıklarının toplanması,
taşınması ve bertarafı için gerekli harcamaları
karşılamakla yükümlüdürler.
g) Tıbbi atıkların toplanması, taşınması ve bertarafında uygulanacak ücretin mahalli çevre kurulu
tarafındanbelirlenmesi esastır.
ğ) Tıbbi atık üreten sağlık kuruluşları ile bu atıkların
taşınması ve bertarafından sorumlu belediyelerin/
özel sektör firmalarının tıbbi atık yönetimiyle ilgili
personelinin periyodik olarak eğitimden ve sağlık
kontrolünden geçirilmesi ve tıbbi atık yönetimi
kapsamındaki faaliyetlerin bu personel tarafından
yapılması esastır.
h) Tıbbi atık işleme tesislerinin çevre izin ve lisansı
alması zorunludur.
ı) Tıbbi atık taşıma araçlarının atık taşıma lisansı
alması, tıbbi atıkların işleme tesislerine lisanslı
araçlar ile taşınması ve taşıma esnasında Ulusal
Atık Taşıma Formunun kullanılması zorunludur.
i) Patolojik atıklar yakma yöntemiyle bertaraf edilir.
Yalnızca kol, bacak gibi tanınabilir nitelikte olan ve
enfeksiyon riski taşımayan patolojik atıklara defin
işlemi uygulanabilir.
(j) Tıbbi atıklar ara depolama tesislerine gönderilemez. Bu hükümden yakma yöntemiyle bertaraf
edilecek patolojik atıklar muaftır.
Bakanlığın görev ve yetkileri
Madde 6-(1) Bakanlık;
a) Tıbbi atıkların çevreyle uyumlu bir şekilde yönetimine ilişkin program ve politikaları saptamak, bu
Yönetmeliğin uygulanmasına yönelik işbirliği ve
koordinasyonu sağlamak ve gerekli idari tedbirleri
almakla,
b) Tıbbi atıkların oluşumundan bertarafına kadar
yönetimlerini kapsayan bütün faaliyetlerin kontrolünü ve periyodik denetimlerini yapmakla,
c) Tıbbi atıkların çevreyle uyumlu yönetimine ilişkin
en yeni sistem ve teknolojilerin uygulanmasında
ulusal ve uluslar arası koordinasyonu sağlamakla,
392 TIBBİ ATIKLARIN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ TASLAĞI HAKKINDA TTB GÖRÜŞLERİ
ç) Tıbbi atık işleme tesislerine çevre izin ve lisansı
vermekle, yükümlüdür.
İl Müdürlüklerinin görev ve yetkileri
Madde 7-(1) İl Müdürlükleri;
a) Tıbbi atıkların oluşumundan bertarafına kadar
yönetimlerini kapsayan bütün faaliyetlerin kontrolünü ve periyodik denetimini yapmak, ilgili mevzuata aykırılık halinde yaptırım uygulanmakla,
b) Tıbbi atık taşıma araçlarına taşıma lisansı vermekle ve faaliyetlerini denetlemekle,
c) Belediyeler tarafından sunulan tıbbi atık yönetim
planlarını incelemek, onaylamak ve uygulanması
sağlamakla,
ç) İzin ve lisans verilen tıbbi atık işleme tesislerinin
faaliyetlerini izlemek, denetlemek, ilgili mevzuata
aykırılık halinde yaptırım uygulanmakla,
d)İl sınırları içinde oluşan, toplanan ve bertaraf edilen tıbbi atık miktarı ile ilgili bilgileri temin etmek,
değerlendirmek ve rapor halinde Bakanlığa göndermekle, görevli ve yetkilidir.
Tıbbi atık üreticilerinin yükümlülükleri
Madde 8-(1) Tıbbi atık üreticileri;
a) Tıbbi atıkların toplanması ve bertarafı amacıyla
ilgili belediye ile protokol yapmakla,
b)Atıkları kaynağında en aza indirecek sistemi kurmakla,
c) Atıkların ayrı toplanması, taşınması ve geçici depolanması ile bir kaza anında alınacak tedbirleri
içeren atık yönetim planını hazırlamak ve uygulamakla,
ç) Tıbbi, tehlikeli, tehlikesiz,belediyeve ambalaj
atıklarını birbirleri ile karışmadan kaynağında ayrı
toplamakla,
d) Tıbbi atıklar ile kesici-delici atıkları toplarken teknik özellikleri bu Yönetmelikte belirtilen torbaları
ve kapları kullanmakla,
e) Tıbbi atıkları Ulusal Atık Taşıma Formu (UATF) düzenleyerek teslim etmekle,
f) Ayrı toplanan tıbbi atıkları sadece bu iş için tahsis
edilmiş kapaklı konteynır/kap/kova ile geçici depolama alanına taşımakla,
g) Günlük 50 kilogramdan fazla tıbbi atık üretmesi
durumunda geçici tıbbi atık deposu inşa etmekle,
günlük 50 kilograma kadar tıbbi atık üretmesi durumunda geçici tıbbi atık konteyneri bulundurmakla,
günlük 1 kilograma kadar tıbbi atık üretmesi durumunda ise en yakın geçici tıbbi atık deposuna/
konteynerine götürmek veya bu atıkları toplama
aracına vermekle,
ğ) Tıbbi atıkların yönetimiyle görevli personelini
periyodik olarak eğitmekle/eğitimini sağlamakla,
sağlık kontrolünden geçirmek ve diğer koruyucu
tedbirleri almakla,
h) Tıbbi atıkların yönetimiyle görevli personelinin
özel giysilerini sağlamakla,
ı) Tıbbi atıkların toplanması, taşınması ve bertarafı
için gereken harcamaları ödemekle,
i) Oluşan tıbbi atık miktarı ile ilgili bilgileri düzenli
olarak kayıt altına almakla,
j) Atık beyan formunu bir önceki yıla ait bilgileri içerecek şekilde her yıl Ocak ayından başlamak üzere
en geç Mart ayı sonuna kadar Bakanlıkça hazırlanan çevrimiçi uygulamalar kullanarak doldurmak,
onaylamak, çıktısını almak ve beş yıl boyunca bir
nüshasını saklamakla, yükümlüdürler.
(2)Atık üreticileri münferit tıbbi atık işleme tesisi
kuramaz ve işletemez.
Belediyelerin yükümlülükleri
Madde 9-(1) Büyükşehirlerde Büyükşehir Belediyeleri diğer yerlerde Belediyeler;
a) Tıbbi atıkların geçici tıbbi atık depolarından veya
konteynerlerinden alınarak toplanması, taşınması, atık işleme yöntemi ve personel eğitimi ile ilgili detayları içerenatık yönetim planını hazırlamak,
İl Müdürlüğünün onayını almak, uygulamak ve
halkın bilgilenmesini sağlamakla,
b) Tıbbi atıkları geçici tıbbi atık depolarından alarak
bertaraf sahasına taşımak/taşıttırmakla,
c) Tıbbi atığın sterilizasyonunu ve/veya bertarafınısağlamak/sağlattırmakla,
ç) Tıbbi atık işleme tesisleri için çevre izni ve lisansı
almakla/aldırmakla,
d) Tıbbi atık taşıma araçları için taşıma lisansı almakla/aldırmakla,
TIBBİ ATIKLARIN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ TASLAĞI HAKKINDA TTB GÖRÜŞLERİ 393
TOPLUM VEHEKćM Eylül-Ekim 2015Cilt: 30
SayÆ:5
TOPLUM VEHEKćM Eylül - Ekim 2015 Cilt: 30 SayÆ: 5
e) Atık işleme tesisinde 1 haftayı aşan durma, bakım, arıza olması vb. durumlarda İl Müdürlüğüne
bilgi vermek ve toplanan tıbbi atıkları en yakın
ve kapasitesi en uygun tıbbi atık işleme tesisine
göndermekle,tıbbi atıkların yönetimiyle görevli personeli periyodik olarak eğitmekle/eğitimini
sağlamakla,sağlık kontrolünden geçirmek ve diğer
koruyucu tedbirleri almakla,
f) Tıbbi atıkların yönetimiyle görevli personelin
özel giysilerini sağlamakla,
g) Tıbbi atık üreticisinden alınarak toplanan, taşınan ve bertaraf edilen tıbbi atık miktarlarını kayıt
altına almak, bir önceki yıla ait bu bilgileri her yıl
Ocak ayından başlamak üzere en geç Mart ayı sonuna kadar İl Müdürlüğüne göndermekle, yükümlüdürler
Üçüncü Bölüm
Tıbbi atıkların ayrılması, toplanması,taşınması
ve Geçici depolanması
Tıbbi atıklar
Madde 10-(1) Tıbbi atıklar, başta doktor, hemşire,
ebe, veteriner, diş hekimi, laboratuvar teknik elemanı olmak üzere ilgili sağlık personeli tarafından
oluşumları sırasında kaynağında diğer atıklar ile
karıştırılmadan ayrı olarak biriktirilir. Toplama ekipmanı, atığın niteliğine uygun ve atığın oluştuğu
kaynağa en yakın noktada bulunur. Tıbbi atıklar
hiçbir suretle belediye atıkları, ambalaj atıkları, tehlikesiz atıklar ve tehlikeli atıklar ile karıştırılmaz.
(2) Tıbbi atıkların toplanmasında; yırtılmaya, delinmeye, patlamaya ve taşımaya dayanıklı; orijinal
orta yoğunluklu polietilen hammaddeden sızdırmaz, çift taban dikişli ve körüksüz olarak üretilen,
çift kat kalınlığı 100 mikron olan, en az 10 kilogram
kaldırma kapasiteli, üzerinde görülebilecek büyüklükte ve her iki yüzünde siyah renkli "Uluslararası
Biyotehlike” amblemi ile "DİKKAT TIBBİ ATIK” ibaresini taşıyan kırmızı renkli plastik torbalar kullanılır.
Torbalar en fazla ¾ oranında doldurulur, ağızları sıkıca bağlanır ve gerekli görüldüğü hallerde her bir
torba yine aynı özelliklere sahip diğer bir torbaya
konularak kesin sızdırmazlık sağlanır. Bu torbalar
hiçbir şekilde geri kazanılmaz ve tekrar kullanılmaz. Tıbbi atık torbalarının içeriği hiçbir suretle sıkıştırılmaz, torbasından çıkarılmaz, boşaltılmaz ve
başka bir kaba aktarılmaz.
(3) Tıbbi atıkların basınçlı buhar ile sterilizasyon
işlemine tabi tutulması ve atık işleme tesisinin
teknolojisi gereği atıklar otoklav torbalarına konulurlar. Otoklav torbalarının bu maddenin 2 nci fıkrasındabelirtilen teknik özelliklerin yanı sıra 1400C’a
kadar nemli-basınçlı ısıya dayanıklı ve buhar geçirgenliğine haiz olması zorunludur.
(4) Kesici ve delici özelliği olan atıklar diğer tıbbi atıklardan ayrı olarak delinmeye, yırtılmaya, kırılmaya
ve patlamaya dayanıklı, su geçirmez ve sızdırmaz,
açılması ve karıştırılması mümkün olmayan, üzerinde siyah renkli "Uluslararası Biyotehlike” amblemi
ile siyah harfl er ile yazılmış "DİKKAT! KESİCİ ve DELİCİ TIBBİ ATIK” ibaresi taşıyan plastik veya aynı özelliklere sahip lamine kartondan yapılmış kutu veya
konteynerler içinde toplanır. Bu biriktirme kapları,
en fazla ¾ oranında doldurulur, ağızları kapatılır ve
tıbbi atık torbalarına konur. Kesici-delici atık kapları
dolduktan sonra kesinlikle sıkıştırılmaz, açılmaz,
boşaltılmaz ve geri kazanılmaz.
(5) Sıvı tıbbi atıklar da uygun emici maddeler ile yoğunlaştırılarak tıbbi atık torbalarına konulur.
(6) Tıbbi atık torbaları biriktirme süresince tıbbi atık
kabı ya da kovası içerisinde muhafaza edilir. Tıbbi
atık kabı ya da kovasının delinmeye, yırtılmaya,
kırılmaya ve patlamaya dayanıklı, su geçirmez ve
sızdırmaz, açılması ve karıştırılması mümkün olmayan, üzerinde siyah renkli "Uluslararası Biyotehlike”
amblemi ile siyah harfl er ile yazılmış "DİKKAT! TIBBİ
ATIK” ibaresi taşıyan turuncu renkli plastik malzemeden yapılmış olması zorunludur.
(7)Yeni torba ve kapların kullanıma hazır olarak atığın kaynağında veya en yakın alanda bulundurulması sağlanır.
Tıbbi atıkların sağlık kuruluşu içinde taşınması
Madde 11-(1) Tıbbi atık torbaları sağlık kuruluşu içinde bu iş için eğitilmiş personel tarafından,
tekerlekli, kapaklı, paslanmaz metal, plastik veya
benzeri malzemeden yapılmış, yükleme-boşaltma
esnasında torbaların hasarlanmasına veya delinmesine yol açabilecek keskin kenarları olmayan,
yüklenmesi, boşaltılması, temizlenmesi ve dezenfeksiyonu kolay ve sadece bu iş için ayrılmış kapaklı
konteynır/kap/kova ile toplanır ve taşınırlar. Tıbbi
atıkların sağlık kuruluşu içinde taşınmasında kullanılan konteynır/kap/kova turuncu renkli olacak,
üzerlerinde siyah renkli "Uluslararası Biyotehlike”
amblemi ile siyah harfl er ile yazılmış "Dikkat! Tıbbi
Atık” ibaresi bulunacaktır.Tıbbi atıkların kova veya
kap ile toplanması durumunda bu malzemelerin
394 TIBBİ ATIKLARIN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ TASLAĞI HAKKINDA TTB GÖRÜŞLERİ
sağlık kuruluşu içinde güvenli bir şekilde taşınması
temin edilir.
(2) Tıbbi atıklar ile diğer atıklar aynı araca yüklenmez ve taşınmazlar.
(3) Tıbbi atık torbaları ağızları sıkıca bağlanarak
sıkıştırılmadan kapaklı konteynır/kap/kova ile taşınır. Toplama ve taşıma işlemi sırasında el veya
vücut ile temastan kaçınılır. Atık torbaları asla elde
taşınmaz. Taşıma işlemi sırasında atık bacaları ve
yürüyen şeritler kullanılmaz.
(4) Tıbbi atık konteynır/kap/kovaları her gün düzenli olarak temizlenir ve dezenfekte edilirler.
Herhangi bir torbanın patlaması veya dökülmesi
durumunda atıklar güvenli olarak boşaltılır ve konteynır/kap/kovalar ivedilikle dezenfekte edilir.
(5) Tıbbi atıkları sağlık kuruluşu içinde toplayarak
tıbbi atık geçici depolama alanına taşımakla görevlendirilen personelin, taşıma sırasında 28inci maddede belirtilen şekilde özel nitelikli turuncu renkli
elbise giymesi ve bunun ilgili sağlık kuruluşu tarafından karşılanması zorunludur.
(6) Sağlık kuruluşu içinde uygulanan toplama programı ve atık taşıma araçlarının izleyeceği güzergah,
hastaların tedavi olduğu yerler ile diğer temiz alanlardan, insan ve hasta trafiğinin yoğun olduğu bölgelerden mümkün olduğunca uzak olacak şekilde
belirlenir.
Sağlık Kuruluşunda Tıbbi Atık Geçici Depolama
Madde 12- (1) Atıklar, atık işleme tesisine taşınmadan önce 48 saatten fazla olmamak üzere tıbbi atık
geçici deposuveya konteynerinde bekletilebilir.
(2) Tıbbi atık geçici deposu içindeki sıcaklığın +4 °C
olması ve kapasitenin uygun olması koşuluyla bekleme süresibir haftaya kadar uzatılabilir.
(3) Günlük 1 kilograma kadar tıbbi atık üreten sağlık kuruluşlarında tıbbi atıklar biriktirildiği kapaklı
konteyner/kap/kovanın içerisinde 48 saatten fazla olmamak üzere bekletilebilir. Bu atıkların ilgili
belediyenin tıbbi atık toplama ve taşıma aracı tarafından alınması sağlanır veya en yakında bulunan tıbbi atık geçici deposu veya konteynerine
atık üreticisi tarafından kapaklı konteyner/kap/
kova ile götürülür. Atıklar, tıbbi atık toplama aracı
gelmeden önce kesinlikle dışarıya bırakılmaz, diğer atıklar ile karıştırılmaz ve belediye atıklarının
toplandığı konteynerlere konulmaz. Bu sağlık kuruluşları, atıklarının geçici depolanması konusunda en yakında bulunan tıbbi atık geçici atık deposu
veya konteynerin ait olduğu sağlık kuruluşu ile anlaşma yapmak ve bu anlaşmayı belediyeye bildirmekle yükümlüdür.
4) Günlük 50 kilogramdan az tıbbi atık üreten sağlık kuruluşları istedikleri takdirde tıbbi atık geçici
deposu inşa edebilirler.
Tıbbi Atık Geçici Deposunun Özellikleri
Madde 13-(1) Tıbbi atık geçici deposunun özellikleri şunlardır:
a)Deponun hacmi en az iki günlük atığı alabilecek
boyutlarda olur.
b) Deponun hacmi, bu Yönetmeliğin 12nci maddesinin ikinci fıkrasının uygulanmasıdurumunda
en az bir haftalık atığı alabilecek boyutta olur.
c) Deponun tabanı ve duvarları sağlam, geçirimsiz,
mikroorganizma ve kir tutmayan, temizlenmesi ve
dezenfeksiyonu kolay bir malzeme ile kaplanır. Depolarda yeterli bir aydınlatma bulunur.
ç) Soğutulmayan depolarda pasif havalandırma
sistemi bulunur.
d) Deponun kapısı turuncu renkli olur ya da turuncu renge boyanır, üzerinde görülebilecek şekilde
ve siyah renkli "Uluslararası Biyotehlike” amblemi
ile siyah harfl er ile yazılmış "Dikkat! Tıbbi Atık” ibaresi bulunur. Kapı daima temiz ve boyanmış durumda olur.
e) Depo kapısı dışarıya doğru açılır veya sürmeli
yapılır.
f) Depo kapısı kullanımları dışında daima kapalı ve
kilitli tutulur, yetkili olmayan kişilerin girmelerine
izin verilmez.
g) Depo ve kapısı, içeriye herhangi bir hayvan girmeyecek şekilde inşa edilir.
ğ) Deponun içi ve kapıları görevli personelin rahatlıkla çalışabileceği, atıkların kolaylıkla boşaltılabileceği, depolanabileceği ve yüklenebileceği boyutlarda inşa edilir.
h) Depo, hastane giriş ve çıkışı ve otopark gibi yoğun insan ve hasta trafiğinin olduğu yerler ile gıda
depolama, hazırlama ve satış yerlerinin yakınlarına
inşa edilemez.
TIBBİ ATIKLARIN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ TASLAĞI HAKKINDA TTB GÖRÜŞLERİ 395
TOPLUM VEHEKćM Eylül-Ekim 2015Cilt: 30
SayÆ:5
TOPLUM VEHEKćM Eylül - Ekim 2015 Cilt: 30 SayÆ: 5
ı) Deponun temizliği ve dezenfeksiyonu kuru
olarak yapılır.Depoda ızgaralı drenaj sistemi ve su
musluğu bulunmaz.
i) Depo atıkların boşaltılmasını müteakiben temizlenir, dezenfekte edilir ve gerekirse ilaçlanır. Tıbbi
atık içeren bir torbanın yırtılması veya boşalması
sonucu dökülen atıklar uygun ekipman ile toplandıktan, sıvı atıklar ise uygun emici malzeme ile yoğunlaştırıldıktan sonra tekrar kırmızı renkli plastik
torbalara konulur ve kullanılan ekipman ile birlikte
bölme derhal dezenfekte edilir.
j) Temizlik ekipmanı, koruyucu giysiler, atık torbaları ve konteynerler depoya yakın yerlerde bulundurulur.
Konteynerlerin Tıbbi Atık Geçici Deposu Olarak
Kullanılması
Madde 14-(1)Tıbbi atıkları geçici depolamak amacıyla kullanılacak konteynerlerin aşağıdaki teknik
özelliklere haiz olması zorunludur:
a) Hacmi en az 0.8 m3, paslanmaz metal, plastik
veya benzeri malzemeden yapılmış, tekerlekli, kapaklı, kapakları kilitlenebilir olur.
b) Konteynerler sağlık kuruluşunun en az iki günlük tıbbi atığını alabilecek sayıda olur.
c) Konteynerler, kullanıldıkları sağlık kuruluşunun
bulunduğu parsel sınırları içinde; doğrudan güneş
almayan; hastane giriş-çıkışı, otopark ve kaldırım
gibi yoğun insan ve hasta trafiğinin olduğu yerler
ile gıda depolama, hazırlama ve satış yerlerinden
uzağa yerleştirilir.
ç) Konteynerlerin iç yüzeyleri yükleme-boşatma
sırasında torbaların hasarlanmasına veya delinmesine yol açabilecek keskin kenarlar ve dik köşeler
içermez. Kesişen yüzeyler yumuşak dönüşlerle birbirine birleşir.
d) Konteynerlerin kapakları kullanımları dışında
daima kapalı ve kilitli tutulur, yetkili olmayan kişilerin açmasına izin verilmez.
e) Kapaklar, konteynerin içine herhangi bir hayvan
girmeyecek şekilde üretilir.
f) Konteynerlerin dış yüzeyleri turuncu renkli olur,
üzerlerinde görülebilecek uygun büyüklükte ve
siyah renkli "Uluslararası Biyotehlike” amblemi ile
siyah harfl er ile yazılmış "Dikkat! Tıbbi Atık” ibaresi
bulunur.
g) Konteynerler, atıkların boşaltılmasını müteakiben veya herhangi bir kazadan hemen sonra temizlenir ve dezenfekte edilir.Temizlik ve dezenfeksiyonu kuru olarak yapılır.
Tıbbi atıkların işleme tesislerine taşınması
Madde 16-(1) Tıbbi atıklarınemniyetli bir şekilde,
etrafa yayılmadan ve sızıntı suları akıtılmadan atık
işleme tesisine taşınması esastır.
(2) Tıbbi atıkların taşınmasında aktarma istasyonlarıkullanılmaz,
(3)Taşıma araçları günde en az bir kere temizlenir
vedezenfekteedilir.
(4)Tıbbi atık torbaları doğrudan tıbbi atık taşıma
aracına yüklenebileceği gibi, tekerlekli/kapaklı
plastik veya metal kap/kova/konteynerler içinde
de atık taşıma aracına yüklenebilir. Taşımanın bu
şekilde yapılması durumunda kap/kova/konteynerler de günde en az bir kez temizlenir ve dezenfekte edilir.
(5) Tıbbi atıkların konulduğu torbaların patlaması
veya başka bir nedenle etrafa yayılması durumlarında ortamın derhal temizlenmesi ve dezenfekte
edilmesi zorunludur.
(6)Tıbbi atıkların toplanması ve taşınması için kullanılan araçlar başka işlerde kullanılamaz.
(7)Tıbbi atık geçici deposu veya konteynerler içinde,
başta görevli personel olmak üzere çevre ve insan
sağlığı ile taşımayı olumsuz etkileyecek şekilde;
ağzı bağlanmamış, yırtılmış, patlamış, dökülmüş
tıbbi atık torbaları ve kapları ile tıbbi atık torbası
haricinde başka bir torba ile tıbbi atık atıldığının
veya tıbbi atıkların konteynerlere doğrudan boşaltıldığının tespit edilmesi halinde, olumsuzluktıbbi
atık sorumlusuna bildirilir ve olumsuzluk giderilene kadar hiçbir suretle tıbbi atıklar toplanmaz ve
taşınmaz.
(8)Tıbbi atıklar, Ulusal Atık Taşıma Formu doldurularak lisanslı taşıma aracına teslim edilir. Günlük 1
kilograma kadar tıbbi atık üreten sağlık kuruluşları,
tıbbi atıklarını en yakın tıbbi atık geçici deposu ya
da konteynerine Ulusal Atık Taşıma Formunudoldurarak teslim etmek zorundadır.
(9) Tıbbi atık taşıma araçlarının dış yüzeylerinin turuncu renkli olması, sağ, sol ve arka yüzeylerinde
görülebilecek uygun büyüklükte ve siyah renkli
396 TIBBİ ATIKLARIN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ TASLAĞI HAKKINDA TTB GÖRÜŞLERİ
"Uluslararası Biyotehlike” amblemi ile siyah harfl er
ile yazılmış "DİKKAT! TIBBİ ATIK” ibaresinin bulunması zorunludur.
Dördüncü Bölüm
Tıbbi Atıkların İşlenmesi
Atık İşleme Tesislerinde Geçici Depolama
Madde 17- (1) Atık işleme tesislerinde,tıbbi atıkların işleme tabi tutulmadan önce, çevre ve insan
sağlığına zarar vermeden güvenli bir şekilde geçici olarak depolanabileceği, +4 °C’de soğutulan bir
depo bulunmak zorundadır.
(2) Tıbbi atıkların tesisteki depoda bekleme süresi,
bir haftadan uzun olamaz.
(3) Geçici deponun, 13üncü maddenin birinci fıkrasının (a), (b), (c), (d), (e), (g), (ğ) , (h), (ı) bentlerinde
belirtilen şartları taşıması zorunludur.
Enfeksiyöz atıkların sterilizasyonu
Madde 18- (1) Enfeksiyon yapıcı atıklar ile kesicidelici atıklar, sterilizasyon işlemine tabi tutularak
zararsız hale getirilebilirler. Zararsız hale getirilen
atıklar, II. Sınıf düzenli depolama alanlarında depolanarak bertaraf edilebilirler.
(2) Sterilizasyon sistemlerinin, başta mekanik güvenlik (yüksek kabin içi basınç, sıcaklığa dayanıklılık ve benzeri) ve sterilizasyon performansı açısından uluslar arası kabul edilmiş standartlara (ISO, CE
ve benzeri) uygun olduğu belgelendirilir.
(4) Sterilizasyon işlemine tabi tutulacak atıklar içinde patolojik atıklar ile başta uçucu ve yarı uçucu
organik maddeler ve civa olmak üzere kimyasal
maddeler, genotoksik/sitotoksik ajanlar, radyolojik
atıklar ve basınçlı kaplar bulunmaz.
(5) Sterilizasyon tesislerinde atık parçalama mekanizmasının bulunması zorunludur. Parçalama ünitesi sterilizasyon bölümünün sonunda veya önünde yer alır. Atık parçalama ünitesinin sterilizasyon
ünitesinden önce kullanılması durumunda, işlem
sonunda bu ünite de sterilizasyon işlemine tabi tutulur.
(6) Sterilizasyon işlemi sırasında ve sonrasında hava
ve su ortamında hiçbir kontaminasyon ve toksisite
olmayacak şekilde tedbir alınır, atık su ve hava arıtılarak/sterilize edilerek ilgili mevzuatları çerçevesinde deşarjı sağlanır.
(7) Başta miktar, basınç, sıcaklık ve atığın işleme maruz kalma süresi olmak üzere bütün işlem
elektronik olarak kayıt altına alınır ve talep edildiği
durumda bütün bilgiler Bakanlığa gönderilir.
Sterilizasyon işleminin geçerliliği
Madde 19- (1) Sterilizasyon işlemine tabi tutulan
enfeksiyon yapıcı atıkların zararsız hale getirilip
getirilmediği kimyasal ve biyolojik indikatörler kullanılarak test edilir.Bu amaçla tesis içinde bir laboratuvar kurulur.
(2) Kimyasal indikatörler; enfeksiyon yapıcıatığın
sterilizasyonunda her sterilizasyonyükündekullanılır. Sterilizasyon tamamlandığında, atık ile birlikte
sterilizatöre konulmuş kimyasal indikatör taşıyıcısında renk değişikliği saptanmalıdır.
(3) Biyolojik indikatörler; enfeksiyon yapıcı atığın
sterilizasyonunda haftada en az bir kezkullanılır.Bu
kontrolsterilize edilecek atık ile birlikte sterilizatöre
konulan biyolojik indikatörlerin incelenmesi suretiyle tesiste kurulu laboratuvarda çevre görevlisi
tarafından yapılır.
(4) Tesislerde ayda bir kez Bakanlıkça yetkilendirilmiş laboratuvarlar tarafından veya İl Müdürlüğü
gözetiminde atık ile birlikte sterilizatöre konulan
biyolojik indikatörler, incelenmesi amacıyla Bakanlık laboratuvarı veya Bakanlıkça yetkilendirilmiş laboratuvarlara gönderilir.
(5) Biyolojik indikatörler olarak; nemli yüksek sıcaklıklara hastalık yapıcı mikroorganizmalardan daha
dayanıklı, insanda hastalık yapıcı etkisi olmayan,
sporlu bakteriler Bacillusstearothermophilus veya
Bacillussubtilis var. niger standart kökenleri kullanılır. Sterilizasyon etkinlik testleri için kullanılacak standart kökenler, Bacillusstearothermophilus
ATCC12980 veya NCTC10007 ya da Bacillussubtilis
var. niger ATCC9372 olmalıdır.
(6)Sterilizasyon işleminden çıkan atıkta potansiyel
enfeksiyon yapıcı tüm mikroorganizmaların yok
edildiğini saptamak için, atıkla beraber işleme konan biyolojik indikatörün canlı kalıp kalmadığını
inceleme yönteminden yararlanılır. Sterilizasyon
işleminin geçerli kabul edilmesi için Bacillusstearothermophilus veya Bacillussubtilis bakteri sporlarında minimum 4 log10 - 6 log10 azalma sağlanması
zorunludur. Bunun kontrolü için belli sayıda Bacillusstearothermophilus veya Bacillussubtilis sporları
inoküle edilmiş test stripleri veya benzeri uygun
taşıyıcı, sıcağa dayanıklı ve buhar geçirgenliği olan
bir kap içinde atığın ortasına yerleştirilir ve sistem
normal şartlarda çalıştırılır. İşlemin sonunda atığın
TIBBİ ATIKLARIN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ TASLAĞI HAKKINDA TTB GÖRÜŞLERİ 397
TOPLUM VEHEKćM Eylül-Ekim 2015Cilt: 30
SayÆ:5
TOPLUM VEHEKćM Eylül - Ekim 2015 Cilt: 30 SayÆ: 5
içinden test mikroorganizmaları alınır; biyolojik indikatörün üreticisi tarafından kılavuzda tarif edilmiş olan besiyerine ekim yapılır. Bu esnada işleme
konmamış en az bir biyolojik indikatörstripi de
pozitif kontrol olarak paralel kültüre alınır ve Bacillussubtilisiçin 30°C’de, Bacillusstearothermophilus
için 55°C‘de olmak üzere 48 saat süreyle inkübasyona bırakılır. Süre sonunda sterilizasyondan çıkan
biyolojik indikatördemikrobiyal üreme olup olmadığı kontrol edilir.
(7) Sterilizasyon geçerlilik testleri ile ilgili masrafl ar,
tesis işletmecisi tarafından karşılanır.
Sterilizasyon işleminin geçerliliğinin
belgelenmesi
Madde 20-(1) Sterilizasyon işleminin başarılı bir şekilde tamamlandığının gösterilmesi amacıyla, her
sterilizasyon yükünün verilerikaydedilerek her ay
İl Müdürlüğüne gönderilir. Bu verilerin en az beş
yıl süre ile muhafaza edilmesi ve talep edildiğinde
Bakanlığın incelemesine açık tutulması zorunludur.
Bu veriler aşağıdakileri ihtiva eder;
a) Sterilizatörün cinsi, seri numarası,
b) Uygulanan sterilizasyon türü,
c) Her sterilizasyon devri için sterilizasyon esnasında gerçek zamanlı olarak kaydedilmiş sıcaklık,
basınç, uygulama süresi gibi parametrik izleme değerleri,
ç) Yüklenen atık miktarı,
d) Biyolojik indikatör test sonuçları,
e) Cihazın periyodik bakım-onarım sözleşmesi çerçevesinde üretici,dağıtıcı firma ya da yetkili servisi
tarafından yapılmış son altı aya ait ayar kontrollerine dair belge.
Tıbbi atıkların yakılması
Madde 21- (1) Tıbbi atıklar yakılarak bertaraf edilebilir. Tıbbi atıkların yakılarak bertaraf edilmesinde,
6/10/2010 tarihli ve 27721 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Atıkların Yakılmasına İlişkin Yönetmeliğin ilgili maddelerinde belirtilen esaslara uyulur.
(2) Yakma işlemine tabi tutulacak tıbbi atıklar içinde; başta kırılmış termometreler, kullanılmış piller/
bataryalar gibi yüksek düzeyde cıva ve kadmiyum
içeren atıklar olmak üzere, gümüş tuzları içeren
radyolojik atıklar, ağır metaller içeren ampuller ve
basınçlı kaplar bulunmaz. Yakma işlemine tabi tutulacak tıbbi atıklar içinde büyük miktarlarda genotoksik atık mevcutsa, sıcaklığın en az 1100 ºC
olması zorunludur.
(3) Tıbbi atıklar, acil durumlarda Bakanlığın izni
dâhilinde, afet durumlarında ise Valilik onayı ile
çevreye zarar verilmemesi, gereken tedbirlerin
alınması, Atıkların Yakılmasına İlişkin Yönetmelik
hükümlerinin sağlanması ve sürekli olmamak şartıyla yakma veya beraber yakma tesislerinde yakılabilir.
Çevre lisansı alınması
MADDE 22– (1) Tıbbi atık işleme tesisi işletmek isteyen kişi, kurum ve kuruluşlar Bakanlıktan çevre
izin ve lisansı almak zorundadır. Çevre izin ve lisansı alınması işlemlerinde Çevre Kanununca Alınması
Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik hükümleri uygulanır.
(2) Çevre izin ve lisansı almış olan tesis işletmecileri tesisin işletme koşulları, tesisle ilgili ölçümler ve
mevzuata uygun çalıştığına ilişkin bilgi ve belgeleri
içeren raporları izin ve lisans koşullarında belirlenen periyotlarda Bakanlığa sunmakla yükümlüdür.
Beşinci Bölüm
Diğer Hususlar
Atık Yönetim Planı
Madde 23-(1) Sağlık kuruluşları,
a)Yönetmelik gereği hazırlamaları gereken atık
yönetim planında; tıbbi atıkların kaynağında ayrı
toplanması ve biriktirilmesi, atıkların toplanması ve
taşınmasında kullanılacak ekipman ve araçlar, atık
miktarları, toplama sıklığı, geçici depolama sistemleri, toplama ekipmanlarının temizliği ve dezenfeksiyonu, kaza anında alınacak önlemler ve yapılacak
işlemler, bu atıkların yönetiminden sorumlu personel ve eğitimleri başta olmak üzere detaylı bilgilere
yer vermek zorundadır.
b) Atık yönetim planını her yıl günceller.
(2) Büyükşehirlerde büyükşehir belediyeleri, büyükşehir belediyesi olmayan yerlerde ise belediyeler,
a) Yönetmelik gereği hazırlamaları gereken atık
yönetim planında; tıbbi atık oluşumuna neden
olan atık üreticileri ile bunların tıbbi atık miktarları
ve geçici depolama sistemleri, tıbbi atıkların toplanması ve taşınmasında kullanılacak ekipman ve
398 TIBBİ ATIKLARIN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ TASLAĞI HAKKINDA TTB GÖRÜŞLERİ
araçlar, toplama rotaları, araç temizleme, dezenfeksiyon, kaza anında alınacak önlemler ve yapılacak işlemler, sorumlular, eğitim ve tıbbi atıkların
bertarafında uyguladıkları sistemler ile atık işleme
tesisinin durma, bakım ve arıza durumlarında tıbbi
atığın gönderileceği atık işleme tesisine ilişkin detaylı bilgilere yer vermek zorundadır.
b) Onaylı atık yönetim planının süresi 5 yıldır. 5 yıllık süre bitiminden 6 ay önce yenilenen atık yönetim planı onay almak için İl Müdürlüğüne sunulur.
c) Onaylı atık yönetim planında değişiklik olması
halindeİl Müdürlüğü 1 ay içerisinde bilgilendirilir.
İl Müdürlüğünün gerekli görmesi durumunda atık
yönetim planı yenilenerek onaylanır.
ç) Onaylı atık yönetim planı belediyenin internet
sitesinde yayınlanır.
(3) Hazırlanan atık yönetim planları, tüm atıkların
yönetimini içeren atık yönetim planına entegre
edebilir.
Eğitim
Madde 24-(1) Tıbbi atıkların sağlık kuruluşuiçerisindetoplanması, taşınması ve tıbbi atık geçici deposu veya konteynerlerin işletilmesinden sorumlu
personel ile bu atıkların geçici atık depolarından
alınarak atık işlemetesisine taşınmasından sorumlu
belediye personeli, bu işlerin hizmet alımı yoluyla
yapılması durumunda ise özel temizlik ve taşıma
firmalarının ve personellerinin, tıbbi atıkların toplanması, taşınması, geçici depolanması ile sterilizasyon işlemine tabi tutulması ve bertaraf edilmesi
aşamalarında uyulacak kurallar ve dikkat edilmesi
gereken hususlar, bu atıkların yarattığı sağlık riskleri ve neden olabilecekleri yaralanma ve hastalıklar
ile bir kaza veya yaralanma anında alınacak tedbirleri içeren bir eğitim programına periyodik olarak
tabi tutulması ve bu eğitimin alındığının belgelenmesi zorunludur. Toplama ve taşıma işlemlerinin hizmet alımı yoluyla yapılması durumlarında,
çalışacak personelin bu eğitimi alması ve bunun
belgelenmesi gerektiği ilgili ihale şartnamelerinde
belirtilir.
(2) Eğitim ile ilgili usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.
Atık bertarafında mali yükümlülük
Madde 25- (1) Tıbbi atık üreticileri, ürettikleri
atıkların toplanması, taşınması ve bertarafı için
gereken harcamaları, bertaraf edene ödemekle
yükümlüdürler. Ücretin ödenmemesi tıbbi atıkların
bertarafı için bir engel oluşturmaz. Tıbbi atık
bertaraf ücretinin ödenmemesi durumunda, bu
bedel 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü
Hakkında Kanun hükümlerine göre tıbbi atık
üreticilerinden tahsil edilir.
(2) Bu Yönetmelik hükümlerine uygun olmak şartıyla, toplama, taşıma ve bertaraf harcamalarına
esas olacak tıbbi atık bertaraf ücreti, her yılil mahalli çevre kurulu tarafından tespit ve ilan edilerek Bakanlığa bildirilir. Tıbbi atık bertaraf ücretinin
tespitinde, oluşan, atığın gideceği sterilizasyon ve/
veya bertaraf tesisine taşıma mesafesi ile sterilizasyon ve/veya bertaraf maliyetleri göz önüne alınır.
Diğer atıklar
Madde 26-(1) Sağlık kuruluşlarının faaliyetleri sonucunda tıbbi atıklar haricinde, belediye atıkları,
tehlikeli atıklar, tehlikesiz atıklar, ambalaj atıkları ve
diğer geri kazanılabilen atıklar ile radyoaktif atıklar
da oluşabilir.
(2) Sağlık kuruluşları,oluşan tüm atıklarının yönetiminde Bakanlıkça yapılan hukuki düzenlemelere
uymak zorundadır. Ancak radyoaktif atıklar Türkiye
Atom Enerjisi Kurumu mevzuatı hükümlerine göre
toplanıp uzaklaştırılır.
(3) Tıbbi atıkla kontamine olan ambalaj atıkları ile
tehlikesiz nitelikteki belediye atıkları tıbbi atık olarak kabul edilerek tıbbi atık işleme tesisine gönderilir.
(4) Tıbbi atıkla kontamine olan tehlikeli atıklar ile
tehlikeli nitelikteki belediye atıkları tıbbi atık olarak
kabul edilerek bu Yönetmeliğin 18 ve 21 inci maddelerine göre bertaraf edilir.
İkinci tesis
Madde 27-(1) Tıbbi atıkların bertarafı veya sterilizasyonu için varolan tesisin kapasitesinin yeterli olması durumunda, aynı il içinde ikinci bir tesis
kurulamaz. Bu hüküm büyükşehirleri ve bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce kurulmuş tesisleri
kapsamaz.
Personelin özel giysileri
Madde 28-(1) Tıbbi atıkların toplanması,taşınması
ve bertaraf edilmesinde görevlendirilen personel
çalışma sırasında eldiven, koruyucu gözlük, maske kullanır; çizme ve özel koruyucu turuncu renkli
elbise giyer. Bu işlemlerde kullanılan özel giysi ve
ekipmanlar ayrı bir yerde muhafaza edilir. Bunların
temizlenmesi atık üreticisi, belediye veya görevlendirilen kuruluşça yapılır.
TIBBİ ATIKLARIN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ TASLAĞI HAKKINDA TTB GÖRÜŞLERİ 399
TOPLUM VEHEKćM Eylül-Ekim 2015Cilt: 30
SayÆ:5
TOPLUM VEHEKćM Eylül - Ekim 2015 Cilt: 30 SayÆ: 5
EK-2
Uluslararası Biyotehlike Amblemi
Dikkat Tıbbi Atık
Diyaliz Atıksuları
Madde 29 -(1) Diyaliz atıksularısterilize ve nötralize edildikten sonra ilgili belediyenin kanala deşarj
standartlarını sağlamak ve belediyeden izin almak
şartıyla kanalizasyon sistemine deşarj edilebilir.
Yedinci Bölüm
Son Hükümler
Denetleme
Madde 30-(1) Bu Yönetmeliğin kapsamına giren
bütün faaliyetlerin, bu Yönetmelik ve diğer çevre
mevzuatına uygun olarak yapılıp yapılmadığını denetleme yetkisi Bakanlığa aittir.
Yönetmeliğe aykırılık hali
Madde 31-(1) Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı
hareket edenler hakkında 2872 sayılı Çevre Kanunda öngörülen müeyyideler uygulanır.
(2) Belediyeler veya yetkilerini devrettiği kişi ve kuruluşlar müteselsilensorumludurlar.
Yürürlük
Madde 32-(1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 33-(1) Bu Yönetmelik hükümlerini Çevre ve
Şehircilik Bakanı yürütür.
EK-1
Faaliyetleri sonucu tıbbi atık oluşumuna neden
olan sağlık kuruluşları
1. Üniversite hastaneleri ve klinikleri
2. Genel maksatlı hastaneler ve klinikleri
3. Doğum hastaneleri ve klinikleri
4. Askeri hastaneler ve klinikleri
5. Sağlık merkezleri, tıp merkezleri, dispanserler
6. Ayakta tedavi merkezleri
7. Morglar ve otopsi merkezleri
8. Hayvanlar üzerinde araştırma ve deneyler yapan
kuruluşlar
9. Bakımevleri ve huzurevleri
10. Tıbbi ve biyomedikal laboratuvarlar
11. Hayvan hastaneleri
12. Kan bankaları ve transfüzyon merkezleri
13. Acil yardım ve ilk yardım merkezleri
14. Diyaliz merkezleri
15. Rehabilitasyon merkezleri
16. Biyoteknoloji laboratuvarları ve enstitüleri
17. Tıbbi araştırma merkezleri
18. Sağlık hizmeti verilen diğer sağlık kuruluşları
(doktor muayenehaneleri, diş ve ağız sağlığı muayenehaneleri ve benzerleri)
19. Veteriner muayenehaneleri
20. Akapunktur merkezleri
21. Fizik tedavi merkezleri
22. Evde yapılan tedavi ve hemşire hizmetleri
23. Güzellik, kulak delme ve dövme merkezleri
24. Eczaneler
25. Ambulans hizmetleri
26. Hayvanat bahçeleri
27. Bu listede yer almayan ancak faaliyetleri sonucu tıbbi atık oluşumuna neden olan kişi, kurum ve
kuruluşları
Tıbbi atık kapları, taşıma araçları, geçici
depolama birimleri ve diğer ilgili malzeme ve araçta bulunması gereken amblem örneği
Dikkat Tıbbi Atık
400 TIBBİ ATIKLARIN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ TASLAĞI HAKKINDA TTB GÖRÜŞLERİ